Gatunek jeleniowatych; jego liczne podgatunki zamieszkują Europę, Azję i zachodnią część Ameryki Północnej. W Afryce żyją tylko na północy, dochodząc na południe do Sahary.
Wszystkie podgatunki jelenia szlachetnego charakteryzują się dużym porożem o okrągłym pniu i dużej liczbie odrostków. Jelenie ubarwione są zazwyczaj jednolicie, tylko młode są plamiste. Na szyi mają dłuższe włosy tworzące rodzaj grzywy. Kły są rozwinięte słabo, siekaczy brak. Jeleń szlachetny występujący w Polsce może osiągać 2,5 m długości i wysokość w kłębie do 1,5 m. Waga dużego jelenia dochodzi do 350 kg. Jeleń szlachetny pokryty jest krótkim i przylegającym włosem. Sierść jelenia szlachetnego jest w zimie siwobrunatna, a w lecie rdzawobrunatna, wierzch głowy, szyja, podbrzusze i nogi są barwy ciemniejszej od reszty ciała. Ogon dochodzi do 15 cm długości. Poroże, chociaż zazwyczaj dobrze rozwinięte i zakończone licznymi odrostkami, nie waży dużo, od 5 do 15 kg. Samica, zwana łanią, poroża nie ma.